روش های تمرکز حواس در مطالعه

به نام خدا

روشهای تمرکز حواس در مطالعه

برخی از روشهای تمرکز حواس در مطالعه عبارتند از:

آمادگی برای مطالعه :برای شروع مطالعه ، ابتدا بایستی خود را از جهات گوناگون آماده کرد، زیرا آمادگی  مقدمه ای برای علاقمندی به مطالعه ، ایجاد تمرکز حواس و یادگیری بهتر است. آمادگی شامل آمادگی جسمانی و آمادگی روانی است و منظور از آن پیدایش تمام شرایطی است که شخصی را قادر می سازد تا با اعتماد به نفس، به مطالعه بپردازد .

علاقه داشتن به مطالعه :تا زمانی که فرد تمایل یا علاقه به انجام کاری نداشته باشد، نمی تواند برانگیخته شود. لذا وقتی خواننده به موضوعی علاقه مند می شود، خود به خود بر آن تمرکز می کند، بیشتر دقت می کند و به راحتی مطالب را به حافظه می سپارد و بعدا هم خیلی راحت به خاطر می آورد .

تعیین هدف در مطالعه : هدف زیر بنای انجام هرکاری است و به فعالیت انسان انگیزه ، جهت و نیرو می دهد . هدف ، فرد را به خواستن و طلب کردن وادار می کند و نیروی لازم را برای فعالیت در وی بوجود می آورد وسبب پیدایش تمرکز در او می شود . لذا هر فرد برای مطالعه باید هدف مشخصی داشته باشد.

تعیین زمان و مکان مطالعه: یکی از راه های برقراری تمرکز حواس این است که مطالعه در آن ساعت از روز انجام گیرد که برای فرد مناسبتر است. اما تعیین مناسبترین زمان برای مطالعه کاری دشوار است و به عادات فردی بستگی دارد. برای داشتن تمرکز به هنگام مطالعه ابتدا باید خود را از دنیای خارج جدا کرد و محیط مناسبی برای مطالعه بر گزید . چنین محیطی باید آرام، روشن و دارای هوای مناسب باشد. هیچ چیز به اندازه سر و صدا ، خسته کننده و مانع تمرکز حواس نیست.

استفاده از روشهای مطالعه :  برخی از روشهای مطالعه موجب می شوند فرد مطالعه کننده با دقت و تمرکز به مطالعه بپردازد و مطالب درسی را با تجزیه و تحلیل بخواند و فهم و درک خود از مطالب را به خود پس دهد.روشهایی مانند "پس ختام" یا "پس خبا "مناسب است.

ترک افکار منفی و داشتن افکار مثبت: مطالعه عمیق و یادگیری ثمر بخش وقتی حاصل می شود که فرد تصور مثبتی از خود داشته باشد و به خود اعتماد کند . زیرا اعتماد به خود در موفقیت مؤثر است . وقتی می خواهید کاری انجام دهید از گفتن کلماتی همانند : نمی خواهم ، نمی دانم، نمی توانم بپرهیزید. ترس و بدگمانی و بی ارادگی را از ذهن خود دور کنید . هرگز به خویشتن اجازه ندهید که هیجانات و افکار منفی شما را در خود غرق سازد و تمرکز حواس شما را مختل کند. اعتماد به نفس داشته باشید و پیوسته به خود بگویید که قادر به انجام کار هستم ، می توانم انجام دهم . بدین طریق تفکر مثبت را در خود پرورش دهید.

طرح سئوال :طرح سئوال یکی از شیوه های مطالعه دقیق و فعالانه است که در تمام اوقات مطالعه، مفید است. طرح سئوال پیش از مطالعه دقیق، فرد را وادار می کند تا به طور فعالانه و با تمرکز و دقت کافی و با انگیزه و علاقه به مطالعه بپردازد . طرح سئوال هنگام مطالعه یکی از روشهایی است که خواننده را فعال و به طور عمقی او را در گیر مطالعه می کند وسبب برانگیختن جدیت و تلاش وی به هنگام مطالعه می شود و فرد برای یافتن پاسخ به سئوالات بایستی تمرکز حواس خود را حفظ نماید ، زیرا در هنگام مطالعه ، نمی توان بدون تمرکز ، پاسخ سئوالات را پیدا کرد.

جدیت در مطالعه: اگر سریع مشغول به مطالعه شوید ، تمرکز حواس زود به دست می آید . با خود تصمیم بگیرید تا مدت زمانی را برای مطالعه مشغول شوید . در این زمان از مطالعه دست نکشید ، به مطالعه ادامه دهید ، اما زمان مطالعه را طولانی نکنید بیهوده وسواس به خرج ندهید ، بهانه تراشی نکنید به خود تلقین کنید که فرد با اراده ای هستید و می توانید هر درسی را به خوبی یاد بگیرید. جدی باشید و با علاقه و انگیزه مطالعه کنید تا هنگام مطالعه دچار حواس پرتی نشوید.

استفاده از رهنما: یکی از شیوه های برقراری تمرکز حواس، استفاده از یک رهنما مانند انگشت سبابه، مداد خودکار ، ماژیک رنگی و… به هنگام مطالعه است . زیرا استفاده از یک رهنما هنگام مطالعه باعث تمرکز حواس بهتر ، افزایش سرعت مطالعه، عادت به روان خواندن، جلوگیری از برگشت به دوباره خوانی و اتلاف وقت و جلوگیری از خستگی چشم و ذهن می شود.

خط کشیدن زیر مطالب مهم: استفاده از این روش یکی از شایعترین راهبردی است که اغلب دانش آموزان و دانشجویان از آن استفاده می کنند.لذا هنگام مطالعه باید با استفاده از یک مداد ، ایده ها و مطالب مهم و اساسی را علامت گذاری نمود. خط کشیدن زیر مطالب مهم باعث برقراری تمرکز حواس و جلوگیری از حواس پرتی می شود

یادداشت برداری  و خلاصه کردن هنگام مطالعه: یاداشت برداری نوعی تکرار درس است که هم سبب تمرکز حواس و هم موجب بیشتر به خاطر سپردن مطالب می شود . برای یاداشت برداری باید هنگام مطالعه فعال بود و لازمه فعال بودن ، داشتن تمرکز حواس است .

تجزیه و تحلیل علل حواس پرتی و رفع آنها : موقعیتهایی که نمی توانید در آنها تمرکز حواس داشته باشید ، تجزیه و تحلیل کنید . بدانید که چه عواملی افکار شما را مشغول می کنند. افکار منفی و بیمارگونه را از خود دور کنید. چند برگ کاغذ روی میز مطالعه خود داشته باشید و مواردی از افکار منحرف کننده و مزاحم را یاداشت کنید و بعد از مطالعه نسبت به حل آنها در حد امکان اقدام نمایید .

 

شهاب فطین مشاور پردیس علامه طباطبایی اردبیل